Nửa triệu cây mai xuất hiện bất thường chờ đền bù cao tốc

Gần nửa triệu cây mai được phát hiện một cách bất thường khi chính quyền địa phương kiểm kê để đền bù cho dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Hậu Giang.

Phát hiện bất thường nhờ thiếu cán bộ

Tại ấp Tân Long, xã Đông Phước A, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, căn nhà xập xệ lợp tôn tạm bợ của bà Lê Thị Xứng gây chú ý bởi khu vườn phía sau. Khu vực này nằm ở vị trí cắm cọc giải phóng mặt bằng (GPMB) cho dự án cao tốc Bắc - Nam, nơi hai bờ vườn chứa một "gia tài" khổng lồ.

Phía sau căn nhà, thay vì các loại cây như xoài và cam mọc lác đác, là hàng ngàn cây mai nhỏ mọc dày đặc dưới chân các cây lớn hơn. Mai mọc với mật độ rất dày, chỉ 1 - 2 gang tay đã có một gốc mai, tất cả đều cao chưa quá đầu gối.

Bà Xứng giải thích: "Đây là nền nhà cũ, tôi trồng mai để… bán." Cán bộ huyện, anh B. Từ Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Châu Thành, đã kiểm tra và cho biết trên diện tích khoảng 3.500m² đất của bà Xứng đã trồng hơn 7.000 cây mai. Với giá đền bù thấp nhất là 20.000 đồng/cây, bà Xứng có thể nhận được khoảng 140 triệu đồng, chưa kể giá trị của nhà, đất và các loại cây lâu năm khác. Đồng thời, anh B. Cũng nhắc nhở bà Xứng nên xem định giá mai vàng hiện nay trước khi quyết định bán cây mai của mình.

Gần đó, anh Lê Văn Tươi sở hữu một căn nhà cấp 4 khang trang, xây dựng hơn một năm với diện tích hơn 170m². Tuy nhiên, anh chỉ nhận được tổng mức đền bù hơn 400 triệu đồng.

Trồng nửa triệu cây mai: Phát hiện đáng chú ý trong quá trình kiểm kê đền bù cao tốc

Việc phát hiện gần nửa triệu cây mai trồng dày đặc là một sự tình cờ trong quá trình kiểm kê đền bù cho dự án cao tốc Bắc - Nam, đặc biệt là tại thị trấn Ngã Sáu, xã Đông Phú và Đông Thạnh.

Ông Nguyễn Thành Thật, Trưởng Phòng TNMT huyện Châu Thành, chia sẻ: "Khi kiểm kê, số cây mai ở 3 địa bàn này chỉ là 14.700 cây. Tuy nhiên, khi chúng tôi kiểm kê xã Đông Phước A, số liệu đã khiến chúng tôi ngạc nhiên, vì con số của 3 địa bàn kia không bằng 1 hộ ở xã này trồng! Mật độ cây có khi chỉ 10cm/cây."

Mật độ trồng cây mai vượt quá tưởng tượng

Sau khi nhận được thông tin báo cáo, lãnh đạo huyện đã chỉ đạo đoàn kiểm tra xuống từng hộ. Điều bất ngờ là mật độ trồng cây mai tại xã Đông Phước A vô cùng cao, trung bình chỉ từ 10 đến 20cm một cây.

Theo ngành Nông nghiệp địa phương, mặc dù các hộ dân cho biết trồng mai để bán khi cây lớn, nhưng với mật độ trồng dày đặc như vậy, không có cây mai nào có thể phát triển mạnh mẽ. Do đó, nếu bạn đang tìm kiếm địa điểm bán mai vàng để trồng tại nhà, hãy cân nhắc kỹ lưỡng và tìm hiểu kỹ về điều kiện và mật độ trồng phù hợp để đảm bảo sự phát triển của cây trong tương lai.

Khi đào thử một số cây mai lên, đoàn kiểm tra đã phát hiện nhiều cây mai còn nguyên túi bao gốc màu đen, bằng nilon. Điều này làm cho cây mai không thể phát triển và phần lớn sẽ chết sau một thời gian ngắn.

Những cây mai còn nguyên bao gốc như vậy có thể trồng xuống với số lượng lớn, chỉ trong một đêm có thể trồng vài trăm cây. Qua kiểm tra, đã phát hiện có đến 118 hộ với 464.700 cây mai, phần lớn chỉ cao từ 30 đến 50cm, nằm trong diện phải đền bù.

Số lượng cây mai trồng dày đặc: Một phát hiện đáng chú ý

Như đã đề cập, địa phương ghi nhận số lượng cây mai trồng nhiều nhất tại xã Đông Phước A, với 100 hộ và tổng cộng hơn 450.000 cây. Một số hộ thậm chí trồng hơn 10.000 cây, và có cả những hộ với con số vượt 20.000 cây.

Theo ông Tiêu Minh Huy, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Châu Thành: "Họ trồng rất chăm chỉ, cây mai được sắp xếp gọn gàng và đều đặn. Bên ngoài khu vực mốc GPMB không có cây mai nào, nhưng bên trong, nơi dự án đặt, cây mai trồng cách đều và dày đặc."

Mức đền bù và chi phí đáng kể

Theo Quyết định số 14/2019 của UBND tỉnh Hậu Giang, việc bồi thường đất và cây cối không quy định mật độ. Với mỗi cây mai có chiều cao dưới 50cm, giá đền bù là 20.000 đồng/cây; từ 50cm đến dưới 1m, giá là 45.000 đồng/cây, và trên 1m là 75.000 đồng/cây.

Chỉ với mức đền bù thấp nhất là 20.000 đồng/cây, chủ đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phải chi gần 9,3 tỷ đồng để bồi thường cho 464.700 cây mai ở huyện Châu Thành!

Cơ quan công an vào cuộc điều tra

Cơ quan công an đang tiến hành điều tra vụ việc. Hình ảnh mai vàng bonsai đẹp thường được tạo ra từ những vườn mai được chăm sóc kỹ lưỡng và trồng theo quy cách tại Đông Phước A, một khu vực nổi tiếng với sự phát triển của cây mai. Thông thường, các cây mai ở Đông Phước A không phải mua vì ở Cần Thơ, cây mai nhỏ dễ tìm và mua được một cách dễ dàng.

Kể từ cuối năm 2022, UBND huyện Châu Thành đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề chưa được giải quyết như cây mai và cống thủy lợi.

Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch UBND huyện Châu Thành, đã chia sẻ: "Trong quá trình kiểm tra, rất khó xác định họ trồng trước hay sau khi công bố dự án." Tuy nhiên, theo ông Hoàng Anh, dựa trên báo cáo sự việc, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo hỗ trợ 15% chi phí cho mỗi cây mai trồng dày bất thường này, tương đương 3.000 đồng cho mỗi cây mai nhỏ. Có 109 hộ nằm trong diện này. Ông Hoàng Anh cũng nhấn mạnh: "Không ai trồng mai để kinh doanh tự nhiên mà trồng dày đặc, bất thường, không theo quy cách vườn ươm, thậm chí còn nguyên cả túi bao gốc dưới đất như vậy."

Đối với các cây mai lớn, tức đã trồng lâu năm, có bề hoành gốc hơn 10cm, theo ông Đoàn Văn Bình, Phó Phòng TNMT huyện Châu Thành, vẫn tính giá đền bù 750.000 đồng/cây.

Về thông tin có thể xem xét khởi tố một số trường hợp có hành vi gian dối, theo 1 cán bộ Công an huyện Châu Thành, đơn vị vẫn đang trong quá trình điều tra. Sau đó báo cáo về Công an tỉnh mới có chỉ đạo hướng xử lý.

Tỉnh sẽ xử lý, không để ảnh hưởng tiến độ thi công cao tốc. Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho biết, tỉnh sẽ xử lý nhanh vấn đề này, để không ảnh hưởng tiến độ thi công cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau đã khởi công vào ngày 1/1/2023.